TIN TỨC

Gió Phương Nam 4 - Những lời thơ chân thực

Người đăng : nguyenhung
Ngày đăng: 2025-10-30 10:28:07
mail facebook google pos stwis
377 lượt xem

TỐ HOÀI

Thấm thoát từ ngày giải phóng 30 tháng Tư năm 1975 đến nay đã nửa thế kỷ. Kể thì dài, mà nhìn lại thì ngắn ngủi. Những gương mặt cựu chiến binh trong khán phòng này – các nhà thơ Xuân Trường, Phạm Đình Phú, Phạm Trung Tín, Nguyễn Ngọc Thu, Nguyễn Đình Sinh, Đào Văn Sử, Phan Nhật Tiến, Nguyễn Trường Thanh, Lương Minh Cừ… – từng bước qua chiến trường, chứng kiến ngày thống nhất đất nước, hẳn cảm thấy như mọi chuyện mới xảy ra hôm qua, thậm chí vừa mới đây thôi.

Nhà văn Tố Hoài đọc bài viết tại buổi ra mắt tập thơ "Gió phương Nam 4" - Ảnh N.H.
 

Tập thơ “Gió Phương Nam 4” dễ dàng gợi lại những bước chân đồng đội năm xưa – bước chân thời chiến, bước chân thời bình, mang theo niềm vui, nỗi nhớ và cả những nỗi buồn sâu lắng.

Đó là những bàn chân mang bí danh Linh Sơn, vượt qua mặt binh lính Cộng hòa, tới các con đường Cô Giang Phú Nhuận, Bùi Viện, Hiền Vương trên đất Sài Gòn, vận động sinh viên và nhân dân chống chính quyền Ngụy năm 1967.

Đó là những vùng đất Tà Xăng, Cồn Ba, Cửa Tùng, Quảng Trị, Lộc Ninh… in dấu chân các cựu binh Trần Trí Thông, Phạm Trung Tín, Nguyễn Văn Ngạc, Phan Nhật Tiến; hay những địa danh Củ Chi, Rừng Sác mà Trần Minh Tâm, Lương Minh Cừ… đã từng đi qua, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Trang thơ còn điểm thêm những gương mặt sáng ngời của các chị em: Trầm Hương, Hải Hà, Ánh Huỳnh, Phương Nam, Thanh Long, Nguyễn Thị Hạnh, Nhật Quỳnh, Lương Cẩm Quyên… Họ đang góp phần tô điểm chiều cao và vẻ đẹp của đất nước. Cùng với những người bạn chưa được nhắc tên trong tập thơ này, họ đều là những người cầm bút tạo nên những “dáng đứng có hồn”, mang tầm vóc Việt Nam – anh hùng và nhân hậu.

Còn tôi, một người lính vác ba lô theo cha anh vào chiến trường Quảng Trị năm 1970 để đánh Mỹ. Hàng ngày, công việc trước mắt tôi là máu – máu của đồng đội, của anh em. Cái tên Tiêu trong bài thơ “Nơi đồng đội tôi nằm” là một bác sĩ quân y, trợ thủ bốn ca phẫu thuật suốt đêm. Sau ca cắt cụt chân cho một thương binh, chúng tôi chỉ còn biết đến cái bụng đói lả. Trần Quang Tiêu bảo: “Em tranh thủ bỏ cái gì vào bụng chứ đói không chịu nổi”. Rồi bỗng pháo từ biển bắn vào, Tiêu bị mảnh pháo phạt ngang bụng, ruột lòi ra treo trên cành cây. Lương khô pha nước suối rơi vãi, nhòe xuống đất.

Thời trai trẻ nơi bom đạn ấy, chẳng ai nghĩ đến cái chết. Đúng hơn, không còn thời gian để nghĩ mình sẽ chết. Chúng tôi chỉ nghĩ về độc lập, thống nhất và một ngày hòa bình. Bởi độc lập là tôn giáo, và mỗi chúng tôi là một tín đồ. Một tín đồ mang trong mình ký ức ngàn năm chống giặc ngoại xâm, nên phải chiến đấu anh dũng. Chiến đấu là để tồn tại.

Những bài viết trong trang thơ Phương Nam 4 được viết bằng những câu chữ chân thực. Chúng thấm đẫm mồ hôi và máu. Có những câu thơ trần trụi, hiện thực như một con người đang đứng trước mặt ta. Tôi trân trọng lắng nghe, như nghe chính lịch sử tự kể về mình!

Cuối cùng, xin cảm ơn Câu lạc bộ thơ Phương Nam đã cho tôi được góp chút lời trong những trang thơ chân thực này, nhân kỷ niệm nửa thế kỷ đất nước thống nhất, hòa bình.

Bài viết liên quan

Xem thêm
Nhà văn Thomas Mann: Bậc thầy của mâu thuẫn
Xuất bản lần đầu vào năm 1924, Núi thần nhanh chóng trở thành cuốn sách bán chạy và được cho là tiểu thuyết tiếng Đức có ảnh hưởng bậc nhất thế kỉ 20. Nhưng ít ai biết nó được viết ra trong sự gián đoạn của chiến tranh và thay đổi của thời đại.
Xem thêm
“Những ngọn gió biên cương” - Khúc sử thi đi qua căn bếp có mùi nhang
Bài đăng trên Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số 12/2025.
Xem thêm
Ngọn gió chiều thổi qua “Nắng dậy thì”
Dòng thời gian sáng, trưa, chiều, tối đã chảy vào văn thơ bao thời theo cách riêng và theo cái nhìn của mỗi người cầm bút. Nguyễn Ngọc Hạnh đã thả cách nhìn về phía thời gian qua những sáng tác của ông. Thâm nhập vào không gian thơ trong Nắng dậy thì*, bạn đọc sẽ nhận thấy cảm thức thời gian của một thi sĩ ở tuổi đang chiều.
Xem thêm
Văn chương Nobel và thông điệp nhân văn
“Không chỉ ngày nay loài người mới khốn khổ? Chúng ta luôn luôn khốn khổ. Sự khốn khổ gần như đã trở thành bản chất của con người (Osho, Chính trực, Phi Mai dịch, Nxb Lao động, 2022, tr.14). Thế giới ngày càng bất an, con người ngày càng mỏng mảnh. Sức chống cự của con người giảm thiểu trước quá nhiều biến động: chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai; đứt gãy cộng đồng, sự đơn độc, cái chết. Vì con người, dòng văn học chấn thương ra đời. Cũng vì con người, xu hướng văn học chữa lành hình thành vào thế kỉ XXI.
Xem thêm
Những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam trong “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng
Trong hành trình trở về cội nguồn, Ma Văn Kháng đã dựng nên nhiều chân dung cao đẹp tiêu biểu cho truyền thống ân nghĩa thuỷ chung của dân tộc. Nhưng nổi bật giữa bản đồng ca trong trẻo ấy là nhân vật chị Hoài - một con người coi “cái tình, cái nghĩa” là quý nhất. Hình ảnh chị Hoài trở về thăm và ăn tết với gia đình chồng cũ vào chiều ba mươi tết đã gây xúc động lòng người, để lại nhiều tình cảm đẹp đẽ cho bao thế hệ độc giả.
Xem thêm
Đọc ‘Bão’ – Ánh sáng nhân tâm giữa cơn bão thời cuộc
Tiểu thuyết Bão của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Đức Hạnh được nhà văn Phan Đình Minh tiếp cận trên cả ba phương diện: nội dung xã hội, nghệ thuật tự sự và chiều sâu nhân văn.
Xem thêm
Khơi thông điểm nghẽn, đổi mới tư duy và cơ chế để văn học nghệ thuật phát triển
Văn học nghệ thuật luôn giữ vị trí đặc biệt trong tiến trình phát triển của đất nước, là nền tảng tinh thần vững chắc cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Xem thêm
Hạt gạo tháng Giêng – Nỗi nhớ xuân từ những phòng trọ xa quê
Trong mạch thơ viết về mùa xuân, nhiều thi sĩ đã chọn gam màu tươi sáng, ăm ắp hội hè và sum họp. Nhưng với nhà thơ Xuân Trường, mùa xuân trong bài “Hạt gạo tháng Giêng” lại mang sắc điệu trầm buồn, thấm đẫm nỗi xa quê của những phận người lao động nghèo nơi đô thị.
Xem thêm
Hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ
Phú Thọ - Đất Tổ Vua Hùng là miền đất cội nguồn của dân tộc Việt Nam, là nơi gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và nhiều di sản văn hoá đặc sắc. Bởi thế, hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trên quê hương Đất Tổ là việc làm hết sức có ý nghĩa, luôn được Đảng, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp tỉnh quan tâm.
Xem thêm
Tìm hiểu đặc trưng truyện ngắn Nam Cao dưới góc nhìn thi pháp hiện đại
Khi đọc truyện ngắn hiện đại, điều nhiều người quan tâm là yếu tố nào làm nên sự khác biệt giữa các tác giả. Thực ra không phải chỉ ở đề tài, chủ đề, nội dung tư tưởng, ngôn ngữ hay bố cục, kết cấu tác phẩm..., mà là ở giọng văn/giọng điệu mới chủ yếu làm nên sự khu biệt về phong cách tác giả.
Xem thêm
Julio Cortázar và tập truyện ngắn bị “bỏ quên”
Mới đây, A Certain Lucas đã tái xuất sau nhiều thập kỉ, mở ra cánh cửa khám phá nhà văn vĩ đại người Argentina Julio Cortázar cũng như ảnh hưởng vượt khỏi châu Mĩ của cây bút này.
Xem thêm
Đọc tác phẩm “Biên bản thặng dư” của Phùng Hiệu dưới góc nhìn từ đời thường
Bài viết của nhà văn Nguyên Bình tác phẩm “Biên bản thặng dư” của Phùng Hiệu
Xem thêm
Nước mắt trong Lục Bát Mẹ
Nhà thơ Đỗ Thành Đồng vừa làm lễ kỉ niệm 5 năm ngày mất của mạ, và dịp này anh ra mắt tập thơ thứ 9 “Lục bát mẹ”. Hơn 100 trang sách với 42 bài thơ lục bát viết về mẹ (mẹ anh sinh năm 1942), mỗi bài thơ là một cung bậc cảm xúc, cũng là những khúc ru của một người con hiếu đạo đối với mẹ ở nơi cõi Phật.
Xem thêm
Một Nguyễn Mạnh Tuấn vừa lạ vừa quen trong hai tác phẩm mới
Một Nguyễn Mạnh Tuấn vừa lạ vừa quen trong hai tác phẩm mới
Xem thêm
Nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn chua ngọt một đời cầm bút
Văn Chương TP. Hồ Chí Minh trân trọng giới thiệu bài viết của nhà thơ, nhà lý luận phê bình Lê Thiếu Nhơn như một tiếp nối của cuộc trò chuyện đẹp này.
Xem thêm
Hoàng Đăng Khoa và nỗi buồn đương đại trong tập thơ mới
Có thể nói, buồn là phẩm chất thuộc tính thương hiệu của thi nhân. Tản Đà từ khoảng 1916 đã viết “Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi/ Trần thế em nay chán nửa rồi”, 20 năm sau, khoảng 1936, Xuân Diệu “Hôm nay trời nhẹ lên cao/ Tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn”. Cũng khoảng ấy, nhưng trước một hai năm, Thế Lữ cũng “Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/ Buồn ơi! xa vắng mênh mông là buồn”. Ngay cả Tố Hữu, cùng thời gian, viết: “Buồn ta là của buồn đời/ Buồn ta không chảy thành đôi lệ hèn/ Buồn ta, ấy lửa đang nhen/ Buồn ta, ấy rượu lên men say nồng”. Đều buồn cả.
Xem thêm
Quá trình tự vượt lên chính mình
Tôi nhận được thư mời của Ban Tổ chức buổi Giao lưu - Tặng sách vào buổi chiều hôm nay (16/11) tại tư dinh của họa sỹ Nguyễn Đình Ánh ở Việt Trì, Phú Thọ. Ban Tổ chức có nhã ý mời tôi phát biểu ở buổi gặp mặt. Thật vinh dự nhưng quá khó với tôi: Lại phải xây dựng thói quen “Biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành cái có thể…” như Thủ tướng Phạm Minh Chính thường nói!
Xem thêm
Nguyễn Thanh Quang - Giọng thơ trầm lắng từ miền sông nước An Giang
Trong bản đồ văn học đương đại Việt Nam, mỗi vùng đất đều mang trong mình một mạch nguồn riêng, âm thầm mà bền bỉ, lặng lẽ mà dai dẳng như chính nhịp sống của con người nơi đó. Và trong không gian thi ca rộng lớn ấy, An Giang như một miền phù sa bồi đắp bởi nhánh sông Hậu, bởi dãy Thất Sơn thâm u, bởi những cánh đồng lúa bát ngát, bởi mênh mang sóng biển và bởi những phận người chất phác, luôn có một sắc thái thi ca rất riêng. Đó là vẻ đẹp của sự hiền hòa xen chút sắc bén, của nỗi lặng thầm pha chút đa đoan, của những suy tư tưởng như bình dị mà lại chứa cả thẳm sâu nhân thế.
Xem thêm