TIN TỨC

Mùa điên điển – Bút kí của Bảo Bình

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng: 2022-07-03 00:19:25
mail facebook google pos stwis
2443 lượt xem

Rồi mưa bão cũng qua đi. Hoang tàn, xơ xác. Thật là hiếm hoi khi xuất hiện gió bão ở vùng đồng bằng.

Rồi từng bước, con đường cũng được khắc phục, sửa sang. Tuy vẫn là con đường dẫn ra chợ quê, nhưng đã khác xưa; đẹp hơn, rộng lớn hơn.

Em đi trong gió nồm lạnh, phong phanh chiếc áo ngày ấy – chiếc áo màu điên điển – cái màu của loài hoa dễ thương, làm đẹp bờ ao quê, và làm nên hương vị canh chua mẻ, cái hương vị xa quê em nhớ mãi, cái màu hoa làm nên tình yêu của chúng ta. Và, chiếc áo chỉ được mặc một lần trên năm – trong ngày giỗ anh – em tưởng về tình yêu của chúng mình không có mâm bàn, hoa quả, nến hương…chỉ có em cùng màu hoa điên điển, với một tấm lòng (không quay quắt như ngày mới mất nhau, nhưng thâm trầm, da diết, cứa vào lòng những mũi kim đau), tấm lòng dành cho anh không thay đổi.

Anh à! Quê mình giờ đã khác xưa, thay đổi rất nhiều, thay đổi trong niềm vui, nỗi buồn pha lẫn. Cảnh sắc trở nên sáng sủa hơn nhờ những ngôi nhà được xây tường, nhờ những con đường được tráng nhựa, nhưng, cũng buồn lắm, vì bác Năm đã không còn, thiếm Tám cũng ra đi, thằng Nam dễ thương và hiền lành nhất xóm cũng yểu mạng (một tên say rượu lái xe đâm sầm vào nó, nó chết mà không biết mình chết sau một cú va chạm). Quê mình cũng không còn nhộn nhịp nổ cốm, tráng bánh…Vào những ngày giáp tết, xã hội tiến bộ lắm! (cái gì cũng được chuyên nghiệp hóa). Người ta không cần tự tay làm lấy bánh mới có bánh để dâng lên tổ tiên hay tiếp khách đâu anh, mà lại rất nhiều, rất phong phú bánh mứt, đủ các mặt hàng đắt rẻ của ta, của các nước nhập về phục vụ bà con, không như ngày ấy, mẹ đánh bột, mấy chị em em nướng bánh, hì hụp dăm ba ngày, năm nào sang lắm mới được đủ mặt bánh kẹp, bông lan, mứt dừa và bánh in; thường  có bánh kẹp thì sẽ không có bông lan và ngược lại (mẹ bảo tiết kiệm, dành phần cho ít đòn bánh tét rước ông bà). Vài miếng ruộng, miếng vườn đã được đổi chủ, rồi người ta biến nó thành quán ăn, nơi giải trí… Miếng vườn nhà anh – nơi có thật nhiều hoa điên điển lúc vào mùa, nơi mình hay gặp nhau những khi em tìm hoa, tìm rau để hái, cũng để ngắm nhìn anh những lúc khom lưng nhễ nhại mồ hôi chăm mấy luống cà (không hiểu sao anh cứ thích trồng cà? Hết mùa này đến mùa khác toàn cà. Rồi ngâm nga một mình câu: trèo lên cây bưởi hái hoa…). Miếng vườn ấy, cậu anh cũng đã bán đi rồi. Ưà! Mà chắc là anh biết (vì cậu đã thắp nhang van vái lúc bốc mộ bác, mộ anh đưa về bên Vĩnh Long). Em ngắm làng quê mình, ngắm miếng vườn còn sót lại của nhà em, nhà chú bảy, cô hai…ngắm mấy cây điên điển đang ngã đầu vào nhau nũng nịu, hát ca trong gió mà nhớ anh.

Anh nè, ở nơi xa xôi đó, anh thế nào? Anh có vui và cười giòn tan như những khi oằn cành điên điển cho em? Anh có tấm tắc và ăn ngon lành như mỗi khi em mang qua nhà tô cari ốc (khoai lang là do ba trồng, còn ốc thì đầy dưới ao, trên đồng) là của má nấu, và bảo em mang sang biếu bác, nhưng anh bảo bác không thích cari và anh ăn dùm. Rồi những khi đi giỡ lưới vào những ngày nước nổi, anh có hát vang; “áo nàng vàng anh về thương hoa cúc…” ? Ừa, nhớ lúc đó em hờn dỗi: Anh thích hoa cúc lắm à? Anh cười: Quê mùa như anh, thích bông điên điển thôi. Tại không biết bài  nào về điên điển, để có thể hát vang lên thay lời muốn nói… Em đã đỏ mặt, và hạnh phúc biết bao…

Rồi một ngày, chiếc áo cũng không tồn tại nữa (nó đã cũ đi rất nhiều, và nhạt đi cái màu điên điển). Rồi một ngày, em cũng sẽ không tồn tại nữa (em đã đi hơn nửa cuộc đời; chân mõi, da khô…). Tất cả rồi sẽ lại về với hư vô (sắc không ở cõi dương trần). Thoảng lại nhân gian mùi hương điên điển lúc dậy mùa, làm nên cái đẹp bình dị của làng quê (bình dị mà thân thương đến vậy). Rồi sẽ lại có những cuộc đời, vươn lên từ ao làng, làm nên bao điều hạnh phúc, phải không anh?

Ừa! Thì hãy trôi đi theo thời gian những vui buồn nhân thế. Trôi đi những được mất vô thường. Trôi đi những nghẹn ngào, tức tưởi của điên điển  khi phải rụng vàng bờ ao trước sự vô tình của cuộc đời (không! Là sự vô tình của chúng ta). Em lặng lẽ bên con đường xưa, cho đi những gì có thể (chỉ ích kỉ giữ lại riêng mình tình anh, tình em dành cho anh). Em ích kỉ giữ lại mảnh vườn và ngôi nhà quê (ngôi nhà hương quả, và mảnh vườn có Ba em nằm, mảnh vườn cho em quá nhiều kỉ niệm). Em ích kỉ đi bên cuộc đời, nhận lãnh những điều cay nghiệt của nhân gian, nhưng lại vô vàn hạnh phúc vì được sống thật với chính mình. Em biết, rồi một mai em sẽ ra đi, nên ích kỉ dặn lại con trai rằng: Hãy để mẹ nằm bên ông ngoại. Hãy để mẹ được nghe tiếng vi vu tự tình mùa điên điển quê mình. Con trai em cười: Mẹ cứ lo xa. Khi đã đủ trưởng thành để hiểu về kiếp nhân sinh, để biết nâng niu tình máu mủ, thì người thân đã không còn bên ta nữa. Quay quắt và chua xót biết là bao!

Em ngắm làng quê mình – một buổi chiều giáp tết – nghe hương vị trẻ con trồi lên, thèm cái ấm áp của ngày xưa, thèm được lủng đủng theo ba hái dưa, hai tay hai trái to tròn kẹp vào bên hông, nghêu ngao từ vườn vào nhà, có khi vuột tay tuột rơi, nghe tiếng “ bụp” mà xót, ngó ba như biết lỗi, ba cười: Không sao, con… Thích nhất là những ngày tát mương bắt cá, cá ơi là cá: nào lóc, rô, trê, thác lác… nào rắn, rùa… Sao ngày ấy cá nhiều đến thế anh nhỉ? Sáng sớm em ra vườn hái bông bí, có khi bắt được cả những chú rùa bò lên bờ, chiến công của em luôn được ba kiêu hãnh; “Con gái của ba là nhất” và anh hay cười ghẹo: Thì ra, em cứ thích ra vườn là để “lùng sục” chiến công. Nhớ những lúc mẹ kêu: Tết làm gì? Trăm chuyện lo! Ba cười: chỉ cần hai cái mương là mình ăn tết hoành tráng, lo gì?. Và đúng như thế, lúc nước rút gần cạn, lũ cá lổm ngổm, chen chúc, trông mà mê. Mấy chị em chẳng kể gì mẹ quát, cứ té tát xuống bùn sình bắt chụp, bắt chụp … Cá được phân loại và cho vào các nồi to để rộng ăn dần (những cái nồi dành nấu bánh tét ngày tết, ngày giỗ), và thế là lóc nướng trui gói bánh tráng nè, trê trắng nấu chua với rô kho tộ nè, thác lác chiên sả ớt thơm lừng nè, thêm một nồi thịt kho hột vịt cùng với hủ dưa cải của mẹ, tài nấu ăn của mẹ, làm nên một cái tết quê đậm đà hương vị. Còn những chú cá được cho là  nhỏ – không xứng ăn tết –  thì được tẩm ướp đưa lên nia  phơi khô. “Mấy con cá này nướng lên với dĩa bông điên điển xào và  xị đế là ba mày có thể làm thơ”, mẹ nói thế, và thật. Lúc ngà ngà, ba biểu em ngồi bên phụ họa, trên tay là cây đàn ghita cũ xì – nó là bạn ba từ thời trai trẻ hiển hách – em là đứa con được ba “truyền nghề” từ nhỏ,  chơi đàn không chuyên mà vẫn rất nghề, Ba nói thế chắc để động viên con gái. Em đệm đàn bên tiếng hát vút cao của ba, có khi ngẫu hứng ba ngâm Kiều, ngâm Lục Vân Tiên… mấy chị em ngồi chen nhau nghểnh cổ, anh mơ màng, mẹ thì chẳng thèm bếp núc nhà cửa gì nữa, ngẩn ngơ…em vẫn hay tự hào: Nếu không “ thất thế” về quê, chắc ba sẽ là một nghệ sĩ tên tuổi…Ba lại cười.

Anh ạ! Điên điển vào mùa, là tết lại về, nói sao hết những kí ức đẹp trong em, nói sao hết những da diết nhớ thương về những người thân yêu không còn bên cạnh, nói sao hết những ngậm ngùi của ngày xưa…Quê mình, giờ đổi thay nhiều, như cô thiếu nữ được khoác vào chiếc áo mới, như chàng trai căng nhựa mùa khai hoa.  Em ngắm làng quê mình, một buổi chiều giáp tết, nghe đong đầy tình yêu thương người quê, em cầu chúc cho tất cả bà con mình một cái tết ngọt ngào bên tấm chiếu giữa sân có đông người chen chúc, bên tiếng hát vút cao… Hạnh phúc nào bằng, phải không anh? Thôi, em lại phải đi đây, lại tiếp tục công việc và cuộc sống phía trước. Anh hãy vui vẻ và an lành nhé, dù đang ở nơi đâu!? Góc trời riêng của chúng ta vẫn tím sắc mây, bưởi nhà chú Bảy vẫn trĩu cành và ngọt lịm…Em lại nhìn thấy mấy cô cậu thanh niên tay rỗ, tay lưới cười vang từ đầu làng và vang xa những câu hò sâu lắng…Tiếng hò ấm áp ngày nào của anh.

Điên điển lại vào mùa, vàng rực một vùng quê.

Bảo Bình

 

Bài viết liên quan

Xem thêm
Trước bóng tiền nhân – Ký của Nguyên Hùng
Bài đăng Tạp chí Sông Lam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Cây bàng vuông trên đất Hải Châu
Về quê, tôi nhận được tin nhắn của Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát Nguyên Chính uỷ Vùng 5 Hải quân “Trân trọng mời anh dự lễ trồng bàng vuông do Mặt trận Tổ quốc huyện đảo Trường Sa tặng“. Đúng giờ chúng tôi đến ngôi nhà nhỏ của Chuẩn Đô đốc nằm cạnh dòng kênh nhỏ bên bờ biển Thịnh Long nổi tiếng, thơ mộng. Đồng đội, bạn học và bà con nội ngoại của chủ nhà đã tề tựu đông đủ. Phần lớn là cựu chiến binh (CCB) lớn tuổi quân phục hải quân trắng tinh với đường viền màu xanh da trời thân thuộc.Gặp nhau là quý rồi. Một CCB cao niên mặc quân phục Hải quân nhắc lại lời của Người Anh Cả quân đội – Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm mọi người rưng rưng. Tôi thấy đôi mắt Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát đỏ hoe. Càng thấy việc làm của vị tướng Hải quân này có ý nghĩa.Chỗ quen biết từ lâu (anh trai Ngô Văn Phát học cấp 3 cùng liên khoá với chúng tôi), Ngô Văn Phát bộc bạch:• Có thể nói cả đời quân ngũ, tôi gắn bó với biển đảo. Năm 2024 thăm lại Trường Sa. Bà con và đồng đội tặng cây bàng vuông. Tôi mang về quê trồng để ghi nhớ những năm tháng gắn bó với Trường Sa, biển đảo. Khi làm báo QĐND, tôi có dịp làm việc với Ngô Văn Phát và đơn vị của anh- những chiến sĩ Hải quân như cây phong ba, bàng vuông giữa biển cả. Người con trai có dáng nhỏ thó, nhanh như sóc từ làng quê “ chân lấm tay bùn” trở thành vị tướng chỉ huy tài ba như đồng đội của anh khen tặng. Trở về đời thường, Ngô Văn Phát sống bình dị như bao chàng trai miền sông nước này. Luôn hướng về quê hương, góp sức xây dựng nông thôn mới, Ngô Văn Phát còn trực tiếp làm Chủ tịch Ban liên lạc cựu học sinh THPT B Hải Hậu tại TP.HCM và khu vực phía Nam. Dưới sự hướng đạo của vị tướng – cựu học sinh này, hội cựu học sinh THPT B Hải Hậu đã làm được nhiều việc cho quê hương, cho ngôi trường nơi có cây gạo đã đi vào truyền thuyết.“Cây gạo trường ta“ của nhạc sĩ An Hiếu (phổ thơ TTT) đã trở thành ca khúc truyền thống nơi mảnh đất “tầm tang“ giàu đẹp.Cây bàng vuông được Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát trồng cạnh dòng kênh nơi mảnh đất địa linh sinh nhật kiệt.Mảnh đất miền hạ sông Ninh, cách nay 500 năm tứ tổ khai sáng và cửu tộc lập nghiệp, trong đó có tổ cả của người viết bài này- Cụ Trần Vu – Dinh điền sứ thời hậu Trần. Mảnh đất ấy cách đây vài trăm năm quan triều Nguyễn – nhà thơ NGUYỄN CÔNG TRỨ đã đến đây dẫn dắt cư dân khai phá lập nên miền đất mới. Địa linh sinh nhân kiệt nơi này đã sản sinh ra nhiều “nhân vật nổi tiếng”. Tên tuổi của họ gắn với sự cống hiến cho đất nước như: các vị tướng: Trần Thanh Huyền (Chính uỷ Quân chủng Hải quân) Trần Văn Xuyên (Phó Tư lệnh Quân chủng Hải quân); Ngô Văn Phát (Chính uỷ vùng 5 Hải quân)… và những người “nổi tiếng“ khác: Trần Văn Nhung (nhà toán học đầu đàn- TTBGD); BS Trần Đông A (bàn tay vàng ngành phẫu thuật Việt Nam); Trần Minh Oanh, Nguyễn Văn Tuấn (Chủ tịch tỉnh); Phạm Tất Thắng (Chủ tịch – Bí thư huyện uỷ)… Lễ trồng cây bàng vuông Trường Sa ở quê hương Chuẩn Đô đốc chỉ mang tính biểu tượng. Thông điệp mà Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát gửi gắm; đó là sự tri ân với đất và người.Đất là nơi chôn nhau cắt rốn – quê cha đất tổ của anh. Người là bậc sinh thành, thầy cô giáo cũ, bà con cô bác đã góp phần nuôi dưỡng, giáo dục anh nên người – cho quân đội vị tướng nhân hậu và nghĩa tình. Và còn nữa, những đồng đội của anh; trong đó có cả những người không trở về sau ngày toàn thắng.Cây bàng vuông do quân dân Trường Sa tặng Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát sẽ xanh tươi, đơm hoa kết trái, bồi thêm sức sống của vùng đất “ địa linh sinh nhân kiệt“ này. Đó là biểu tượng về chủ quyền biển đảo thiêng liêng của tất cả chúng ta- những cư dân sống trên dải đất hình chữ S thân yêu.Hải Hậu, cuối tháng 5-2025
Xem thêm
Văn chương và lòng yêu nước
Với bài viết “Cờ Tổ quốc trong trái tim tôi”, nhà thơ Trần Xuân Hóa (Đảng bộ phường Cát Lái) vừa được trao giải Khuyến khích tại cuộc thi viết cảm nhận “Quốc kỳ Tổ quốc Việt Nam”
Xem thêm
Anh Lộc – Tản văn Trần Thế Tuyển
Thật bất ngờ, cách đây hơn 5 năm, tôi ra HN dự lễ kết nạp hội viên Hội Nhà văn VN, anh Lộc đứng cạnh tôi cùng nhận quyết định. Quyết định do nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam ký. Điều làm tôi bất ngờ là anh Lộc - người đàn anh cùng xóm, lớn hơn tôi vài tuổi lại mang tên Nguyễn Hoàng Hà.
Xem thêm
Má tôi - Ký của Bích Ngân
Bài đăng báo Người Lao động Xuân Giáp Thìn 2024
Xem thêm
Trường Sa - Nơi biển gọi tên Tổ quốc
Ký của Nguyễn Văn Mạnh, Thời báo Văn học Nghệ thuật
Xem thêm
Ngô Thị Thu Thủy - Người phụ nữ FUJIWA truyền cảm hứng
Bài đăng Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Tôi kể chuyện về một người thầy quan trọng trong đời
Về cô giáo Nguyễn Thị Thúy, Hiệu phó trường Tiểu học Nam Cát – Nam Đàn - Nghệ An
Xem thêm
Thăm chiến trường xưa
Ghi chép của Đại tá, nhà văn Nguyễn Văn Hồng
Xem thêm
Cảm xúc tháng Tư
Ký của nhà thơ Trần Ngọc Phượng
Xem thêm
Vu vơ ngày cuối tháng Ba – tản văn của Võ Thị Như Mai
Cuộc đời tôi, dẫu có những ngày lặng lẽ bước qua những con đường cũ, vẫn là một khu vườn đầy ắp màu sắc - có cả xanh tươi của hy vọng, cả vàng úa của hoài niệm, nhưng quan trọng nhất, vẫn còn đó những chồi non kiên trì vươn lên sau mỗi lần đổi thay.
Xem thêm
Hélène – con gái ông Tây Việt Minh
Bài của nhà văn Nguyễn Thanh
Xem thêm
Cô bé và đóa hoa hồng – Tạp bút của Võ Đào Phương Trâm
Chiếc xe đạp lộc cộc băng qua con đường đông đúc, lách qua những làn xe liên tục của Sài Gòn, cái dáng mỏng manh, độ chừng mười hai tuổi, bé nhỏ liêu xiêu trên chiếc xe đạp cà tàng, nghe cót két, hình như chiếc xe bị hư gì đó nên thấy nó đạp một cách cực nhọc hơn bình thường.
Xem thêm
Thành phố của lòng nhân ái - Ký của Nguyên Hùng
Ký dự thi “Thành phố tôi yêu, thành phố nghĩa tình” của Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Về Tiên Động nhớ Ngư Phong – Nguyễn Quang Bích
Ngư Phong là tên hiệu của thủ lĩnh miền Thao - Đà trong thời Cần Vương chống Pháp ở Bắc Kỳ. Ông tên thật là Nguyễn Quang Bích (1832 – 1890). Đương thời ông được nhân dân miền Tây Bắc xưng tụng là “phật sống” và hết lòng yêu quý, ngưỡng mộ.
Xem thêm
Lỗi tại Sài Gòn…
Tản văn của La Mai Thi Gia
Xem thêm