Kể từ thi hào Nguyễn Du thắp ngọn đuốc lục bát soi sáng linh hồn thi ca Việt đầy chất triết lý của đời sống nhân gian Việt tính, ngọn đuốc ấy soi đến tận ngõ ngách từ làng quê đến thị thành Việt Nam mang làn điệu dân ca. Nó đem lại cho những thi nhân hậu bối nhiều cảm hứng, từ ấy những tên tuổi trong văn chương Việt cũng cũng xuất hiện nhiều hơn với thể loại lục bát như Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Bính, Phạm Thiên Thư, Nguyễn Duy… Tuy ngôn ngữ thơ những thi nhân này bình dị, dân dã nhưng đã thổi hồn quê vào từng con chữ mặn mòi đầy thâm trầm của triết lý Việt tính.

Bìa tập thơ Giấu nhớ vào anh

Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu Viết:

Kinh luân đã sẵn trong tay/ Thung dung dưới thế vui say trong trời

Hay:

Quán rằng ghét việc tầm phào/ Ghét cay, ghét đắng ghét vào tới tâm/ Ghét thời Kiệt, Trụ mê dâm/ Để dân đến nỗi sa hầm sẩy hang/ Ghét đời U, Lệ đa đoan/ Khiến dân luống chịu lầm than muôn phần…

(Lục vân Tiên)

Nhà thơ Nguyễn Bính với ngôn ngữ thật bình dân nhưng đã đi vào tâm hồn người Việt một cách len lén, nhẹ nhàng nhưng không kém phần lịch thiệp :

Hoa chanh nở giữa vườn chanh/ Thầy u mình với chúng mình chân quê/ Hôm qua em đi tỉnh về hương đồng cỏ nội bay đi ít nhiều (Nguyễn Bính).

Hay thi sĩ Phạm Thiên Thư với Động hoa vàng hoặc Đoạn trường vô thanh ngôn ngữ thăng hoa bay bỗng hơn, thấm đẫm thiền vị trong từng câu thơ:

“Rằng xưa có gả từ quan/ Lên non tìm động hoa vàng nhớ nhau”

Hay “Chim ơi, chết dưới cội hoa/Tiếng kêu rụng giữa giang hà xanh xao/ Mai ta chết dưới cội đào/ Khóc ta xin nhỏ lệ vào thiên thu”… và còn rất nhiều, biết bao thi nhân  trong vòm trời văn chương bát ngát của thi ca Việt Nam nữa, chúng ta không thể đo đếm hết sự yêu mến dòng lục bát đầy chất Việt tính này.

Sở dĩ tôi hơi dài dòng với dòng lục bát truyền thống của dân tộc Việt bởi nó cứ man mác đi vào lòng người ảo diệu như ca dao của dân tộc ta đã có từ rất lâu thấm đẫm trong hồn người Việt từ thuở còn nằm nôi đến lúc trưởng thành để cảm nhận được hương vị  ngọt ngào ấy. Tôi tin rằng sẽ tồn tại mãi với dân tộc và tổ quốc tôi..

Mới đây, tôi nhận bản thảo tập thơ LỤC BÁT TÌNH của Nguyễn Hồng Linh, một người Việt sinh ra ở Bình Thuận, lớn lên ở Đồng Nai và hiện đang sinh sống và làm việc tại Cộng hòa Liên bang Đức. Yêu thơ và làm thơ từ khi còn ngồi ghế nhà trường, nhưng vì công việc mưu sinh nên cả một thời gian dài Hồng Linh ít xuất hiện trên văn đàn. Và có lẽ khi đã ở tuổi ngoài 50 cũng là lúc cuộc sống nơi xứ người đi vào ổn định thì tình yêu thơ trong chị lại thêm lần trỗi dậy. Từ đó thơ chị bắt đầu xuất trên các báo đài và các trang mạng văn chương uy tín. Và chỉ trong vòng vài năm chị đã xuất bản liên tục 2 tập thơ và lần này là tập thơ thứ 3 chị gửi cho tôi.

Nhà thơ Nguyễn Hồng Linh

Tập thơ xuyên suốt với 80 bài lục bát chững chạc,mượt mà. Tuy chưa phải là kỳ hoa dị thảo nhưng tình tự da diết, tiếng buồn u hoài một thời đã xa còn vọng lại bên cầu thời đại. Với tôi ai xuất bản nguyên tập thơ lục bát đều bản lĩnh cả, bởi thơ lục bát là thể loại dễ làm nhưng rất khó hay, không khéo trở thành hò vè, có lẽ trước khi in tập thơ thứ 3, chính tác giả cũng cân nhắc kỹ lưỡng vấn đề này.  

Các bạn hãy nghe nhà thơ Hồng Linh diễn bày:

Thu chưa? Sao lá đã vàng

Khúc huyền âm cũ hoang mang giữa dòng

(Ngẫu Khúc)

Người xưa hay cố nhân ấy với nhà thơ đầy kỷ niệm sâu lắng ngọt ngào, tha thiết bất chợt vuột khỏi vòng tay mình còn lại với bao xao xuyến luyến lưu trong tâm tư hoài vọng khúc huyền âm một thời hạnh phúc lên ngôi còn đâu nữa nên mãi hoang mang giữa dòng trôi của cuộc sống, chính vì trạng thái không an lòng ấy nên mùa thu đã đến tự bao giờ nhưng tác giả thảng thốt, bất chợt hỏi “Thu Chưa?”.

Thì ra “Mật hương ngày ấy xa rồi/ áo xưa ngày đó vàng trôi lưng đồi”.

Hay: “Chiếu chăn phai lạt cuộc yêu/ người đi tỉnh giấc cô liêu…ngậm ngùi”

(Chén sầu).

Dấu xưa mất hút trên dòng sông đời mình, nghìn trùng cách xa đành phải chấp nhận một thực tại dù có khi cũng ray rức đến cô liêu, thương mình đứng nép bên đời buồn như cánh vạc dò dẫm trước mù sương mịt mùng. Chỉ vài câu thơ thôi nói lên tâm tư buồn đến cô đơn, người đọc rất dễ cảm thông cho thân phận nữ nhi trước biển đời trùng trùng vây quanh một bóng hồng với thao thức ngồn ngộn trong hành trình đi của tháng ngày đa gian nan.

“Vườn khuya sương khói mịt mùng/ dấu xưa còn đó nghìn trùng cách xa…

Buồn – như cánh vạc trong tôi/ cô liêu đứng đợi bóng đôi sau rèm”.

(Dấu Xưa)

Đôi lúc, bước hăm hở trên đường đầy nắng gió, nhớ lại kỷ niệm xưa một thuở, ngày vẫn có anh bên đời, cảm xúc tràn dâng, sóng tình trong lòng ngân nga chưa lỗi nhịp khi “Tóc mây buông xoã an nhiên”, hoài niệm bật dậy tác giả hồn nhiên nhớ lại những bộn bề khi có nhau, như Jean Jacques Rousseau đã từng nói: “Tình yêu chân thật tràn đầy lòng nhiệt thành, bởi trong trí tưởng tượng luôn tồn tại bóng hình hoàn mỹ dù là thực hay hư”. Và đọc những câu thơ này, lòng tôi chợt lay đọng và cảm thấy điều gì như đã vấn vương:

Chiều đông, buốt giá chiều đông

Tiếng cô đơn gọi cuối sông vọng về

Ngàn lau trắng xóa đêm mê

Bếp tình thắp sáng cho bề bộn nhau.

(Gọi miền nắng xưa)

Có lẽ tư thân tác giả cũng hiểu rằng “Tình yêu là thứ bạn không thể đo đếm. Chẳng gì tồn tại mãi mãi. Tất cả những gì ta có nằm giữa lời chào và lời tạm biệt” dẫu biết “ngàn con sóng vỗ vọng về/ vạn lời sóng hát não nề lòng đau” (Đa đoan). Giữa quá khứ và hiện tại, giữa thực và hư cứ bồng bềnh trong tâm hồn thi nhân làm cho người đọc có chút suy tư nỗi buồn xa cách nhưng không ủy mị, rên rỉ khổ đau. Đây thực sự là điều thú vị trong thi tập của nhà thơ nữ Nguyễn Hồng Linh.

Và khi giai điệu “nhớ” trong hồn thi nhân lại hiển hiện lại màu nhớ thương xưa, ngày ấy giai điệu tình bỗng trầm du dương theo tiếng nhạc lung linh mơ hồ, không gợn chút muộn phiền. Thời gian đi qua, còn chăng nỗi nhớ bên đời? người thơ hoài niệm với vần thơ cung trầm buồn:

Nguyệt cầm thổn thức... ngoài sân

Phím buồn vương mãi cố nhân đâu rồi?

(Cung trầm nốt bỗng)

Và nỗi ngậm ngùi thương nhớ lòng chợt thương mình với bờ vai lạnh, điểm tô son phấn chỉ là nuối tiếc bâng khuâng:

“Thương bờ

vai lạnh héo hon/ Còn đâu thuở ấy môi son đợi chờ”

Có một bài thể loại song thất lục bát với cung cách như khoán thủ của thể Đường luật, đây là một cách chơi rất ít người làm, bởi nó bị bó buộc trong từ ngữ định sẵn.

Bài thơ rất chuẩn mực về thể cách, mượn hai câu lục bát để hoàn thành bài thơ:

“Hạ về phượng nở ru tình/ Ve sầu vọng khúc hương trinh đón chờ”.

Tuy nhiên, bài thơ vẫn mượt mà đây là cái giỏi của người làm thơ Nguyễn Hồng Linh.

Cuối cùng ta vẫn tìm thấy: “Giấc mộng hoa” đã làm cho nhà thơ hân hoan hơn trong nỗi lòng chị, dấy lên niềm vui hưng chấn dù chỉ là giấc mộng để chị tiếp tục sáng tác những dòng thơ đẹp hơn trong hành trình còn lại với thời gian:

“Mộng vàng bay bổng trời mây

Lạc vườn thượng uyển tình say ngút ngàn

Cùng chàng dạo bước trần gian

Ngân vang thánh thoát cung đàn lãng du”

(Giấc mộng hoa)

Còn rất nhiều câu thơ hay trong 80 bài mà nhà thơ bày biện trong tập thơ này. Tôi nghĩ, sự cảm nhận không chỉ riêng tôi mà còn có cả độc giả của chị.

Nói tóm lại, tập thơ “Lục bát tình” của nhà thơ Nguyễn Hồng Linh như tôi nói ở trên chưa phải là kỳ hoa dị thảo nhưng sẽ ghi được dấu ấn trong lòng người đọc và nếu như chị “khó tính” hơn chút nữa với ngôn ngữ thơ mình thì tôi tin rằng chị sẽ có những câu từ đắt giá làm cho bạn đọc có lúc phải dừng lại mà suy ngẫm về thơ chị.

Tuy xuyên suốt tập thơ tương đối đạt về chất, nhưng tiếc rằng ngôn ngữ trong thơ chị còn có nhiều cụm từ khá cổ. Có lẽ do chị bị ảnh hưởng khi đọc nhiều thơ cũ và cũng chính vì ở nơi xa xôi, ít có dịp tiếp cận và giao lưu với phong trào thơ đương đại nên đó là mà chị đang bị thiệt thòi về tiếng Việt. Nhưng tôi tin rằng, trong thời gian tới, với tình yêu thơ mãnh liệt như chị thì sự sáng tạo sẽ không bao giờ ngơi nghỉ.

Hân hoan giới thiệu với độc giả yêu thơ bốn phương, nhất là người yêu thể loại lục bát thấm đẫm chất ngọt ngào, Việt tính của nhà thơ Nguyễn Hồng Linh.

Phùng Hiệu - Ngọc Dũ