- Lý luận - Phê bình
- Sắc thái riêng từ “Khoảng trời xanh ký ức”
Sắc thái riêng từ “Khoảng trời xanh ký ức”
Sáng 30/5/2025, Câu lạc bộ Thơ Phương Nam đã tổ chức buổi ra mắt tập thơ thứ bảy mang tên Khoảng trời xanh ký ức của nhà thơ Nguyễn Thị Phương Nam – một dấu ấn thơ ca thấm đẫm trải nghiệm sống, chan chứa hoài niệm và thấm đượm tình người. Với phong cách mộc mạc, chân thành và giàu chất tự sự, thơ chị không chỉ kể lại một phần đời đã qua, mà còn gợi lên những khoảng lặng sâu xa trong tâm hồn người đọc – nơi ký ức hòa quyện với khát vọng sống đẹp, sống nghĩa tình, sống có trách nhiệm.
Buổi ra mắt là dịp hội ngộ ấm áp giữa những người yêu thơ, với nhiều tham luận, phát biểu giàu cảm xúc và chiều sâu. Trong đó, bài viết cảm nhận của Trần Xuân Hóa đã nhấn mạnh cái tình tự tâm xuyên suốt tập thơ, xem đó là bản sắc riêng, là sức sống thi ca của Nguyễn Thị Phương Nam. Bằng lối viết dung dị mà sắc sảo, tác giả đã cho thấy thơ hay không cần hoa mỹ mà cần chân thật, cần lay động – điều mà Khoảng trời xanh ký ức đã làm được.
Cũng từ sự đồng cảm sâu xa ấy, nhà thơ Nguyễn Thị Thanh Long đã gửi tặng nhà thơ Nguyễn Thị Phương Nam bài thơ Xôn xao miền ký ức xưa – một tác phẩm đặc biệt khi lấy chính tựa đề các bài thơ trong tập để dệt nên một dòng chảy hoài niệm, như một bản đối thoại thi ca ngập tràn yêu thương và kính trọng. Bài thơ không chỉ là lời tri ân mà còn là một nhịp nối đầy tinh tế giữa hai tâm hồn đồng điệu trong thơ.
Nguyên Hùng giới thiệu
CẢM NGHĨ VỀ CÁI TÌNH TRONG TẬP THƠ "KHOẢNG TRỜI XANH KÝ ỨC"
của Nguyễn Thị Phương Nam
TRẦN XUÂN HÓA
KHOẢNG TRỜI XANH KÝ ỨC là tập thơ thứ bảy của nữ nhà thơ Nguyễn Thị Phương Nam – người phụ nữ đôn hậu, tình cảm, năm nay đã 78 tuổi. Tập thơ như một nốt lặng sâu lắng trong dòng chảy thi ca đương đại, bởi nó không ồn ào, không cầu kỳ mà đằm thắm và giàu cảm xúc – một phong cách rất riêng của Nguyễn Thị Phương Nam.
Tương tự những tập thơ trước, trong KHOẢNG TRỜI XANH KÝ ỨC (viết tắt: KTXKƯ), độc giả dễ dàng nhận ra một giọng thơ hồn hậu, chân phương, dung dị đến mộc mạc nhưng không kém phần sâu sắc, dễ chạm đến trái tim người đọc. Nhiều bài thơ trong tập được viết theo thể thơ năm chữ và lục bát – hai thể thơ truyền thống rất phù hợp với cách bày tỏ tâm sự, hoài niệm, nỗi niềm về đời sống, gia đình, con cháu, bè bạn...
Người viết bài này có may mắn được kết giao với nhà thơ chưa đầy một năm, nhưng đủ để nhận ra sự trân quý trong tình cảm với chị – một người bạn thơ đôn hậu, sống chân thành, ân tình. Và đúng như người xưa vẫn nói: Văn là người. Ngoài đời chị sống thế nào thì thơ chị cũng y như vậy – giản dị, mộc mạc mà sâu sắc, đằm thắm.
Trong KTXKƯ, Nguyễn Thị Phương Nam giãi bày cảm xúc bằng một lối thơ gần gũi, chân thành, ngôn ngữ giàu chất đời. Chị viết như kể, như trò chuyện với người thân, bạn hữu, với cả những ký ức xa xăm đã đi qua nhưng còn in đậm trong tim. Đọc KTXKƯ, chúng ta một lần nữa thêm thấm thía rằng: thơ hay không cần câu chữ lấp lánh hay kỹ xảo văn chương, mà quan trọng nhất vẫn là cái “tình” từ tâm thức nhà thơ lan tỏa, thấm đẫm đến người đọc. Thơ của Nguyễn Thị Phương Nam là một minh chứng chân thật cho điều ấy.
Trong số rất nhiều bài thơ gợi cảm xúc trong tập, người viết đặc biệt yêu thích hai bài: một bài chị viết về Mẹ và một bài viết về ông bà thông gia – hai góc nhìn tưởng chừng rất khác nhau nhưng lại có chung một chất liệu: tình cảm chân thành và sâu nặng.
Ở bài “Nhớ lời ru của Mẹ”, chị viết:
Làm con làm mẹ làm bà
Lời ru của mẹ vẫn da diết lòng
Giờ đây cách trở ngàn trùng
Lời ru của mẹ vẫn không phai nhòa...
Chỉ bấy nhiêu thôi mà nỗi nhớ mẹ, nỗi thương cha như ùa về, nặng trĩu lòng người đọc. Những câu thơ dung dị, không trau chuốt nhưng đầy sức gợi – như thể người đọc có thể cảm, có thể cầm nắm được nỗi nhớ thương, hình bóng mẹ già bên vành nôi ngày ấy. Tác giả đã là một người bà, một người mẹ trong gia đình, nhưng khi nhớ lại lời ru của mẹ thuở nào, vẫn nghẹn ngào đến nhói lòng: Giờ đây cách trở ngàn trùng... Một câu thơ đơn sơ mà có sức lay động lớn hơn bất kỳ từ ngữ bóng bẩy nào.
Tình cảm của chị với mẹ đã sâu sắc như vậy, thì với ông bà thông gia – một mối quan hệ vốn ít được khai thác trong thơ – chị cũng dành một tình cảm đáng quý. Chị viết:
Bà về ngoài đó gần ông
Sớm hôm nhang khói cho lòng thảnh thơi
Bà về đất Bắc xa xôi
Tôi mong sao được ra chơi thăm bà...
Chỉ vài câu ngắn ngủi mà thân thương quá đỗi. Một thứ tình cảm chân thành, nồng hậu hiếm gặp. Mối quan hệ thông gia vốn không phải là huyết thống, không phải tình thâm cốt nhục, nhưng qua thơ chị, nó trở nên gần gũi, sâu sắc, đầy nhân nghĩa.
Quả thực, “văn như người”. Đọc thơ chị, ta thấy một con người sống chân thật, trọng tình, trọng nghĩa – điều đó làm nên phong cách riêng của Nguyễn Thị Phương Nam trong thơ: không kiểu cách, không cầu kỳ, mà giản dị, dễ mến, dễ gần, giàu cảm xúc như chính con người của chị vậy.
Tập thơ thứ bảy này một lần nữa khẳng định bản sắc ấy – bản sắc của một hồn thơ nghĩa tình, chân thật và đầy rung cảm.
Xin chúc mừng chị – nhà thơ Nguyễn Thị Phương Nam – người đã xác lập cho mình một giọng điệu riêng biệt trong làng thơ đương đại. Và xin cảm ơn chị vì đã mang đến cho bạn đọc những vần thơ mộc mạc mà thấm đẫm yêu thương.
Chúc chị luôn an vui, mạnh khỏe và hạnh phúc bên người thân, bạn bè và thi ca.
30/5/2025 – TH
XÔN XAO MIỀN KÝ ỨC XƯA
Kính tặng nhà thơ Nguyễn Thị Phương Nam
NGUYỄN THỊ THANH LONG
Xôn xao miền ký ức xưa
Bao nhiêu kỷ niệm như vừa hôm nay
Khoảng trời xanh ngát heo may
Một miền gió cát chan đầy tuổi thơ
Nâng niu ký ức – Không chờ
Vô thường – Cuộc gặp bất ngờ - Hà Nam
Xin Hãy trân quý thời gian
Một thời hoa lửa – Âm vang lời thề
Bài thơ dâng mẹ nhớ về
Một lòng với Đảng bộn bề Vĩnh Linh
Lời ru của mẹ ân tình
50 năm ngày cưới – chúng mình bên nhau
Thời gian chậm lại – tình đầu
Sài Gòn quê mới một màu yêu thương
Điều mơ ước – Ngày bình thường
Đi qua đại dịch khôn lường hiểm nguy
Tri ân áo trắng từ bi
Tình người ấm áp như vì sao mai
Những ngày giãn cách chưa phai
Nhâm Dần đón Tết ra ngoài đợi mong
Lính Cụ Hồ vững một lòng
Vòng tròn bất tử - biển trong muôn đời
Trưa hè với tuổi thơ vui
Biển chiều Phan Thiết bùi ngùi nhớ thương
Trốn tìm ai dưới đêm trăng
Tạm biệt người lính xe tăng binh đoàn
Gặp lại em – bến đa đoan
Ru anh tròn giấc – Tiền Giang - Gửi lời
Truyền thuyết Hồ Gươm ngàn đời
Tượng đài Nguyễn Huệ - Sáng ngời niềm tin
Về Bắc Ninh – nhớ Bạn hiền
Lục bình hoa tím – người Truyền lửa yêu
Một ngày thứ bảy – Buổi chiều
Hoa hồng hiếu thảo – với nhiều ước mong
Cảm phục người lính Sáu Tâm
Nhà bia tưởng niệm Tà săng hôm nào
Lá mùa thu – gọi Xôn xao
Khoảng trời ký ức xanh vào trang thơ.
27/5/2025
N.T.T.L
Ghi chú: Các cụm từ in đậm là tên các bài thơ trong tập thơ mới Khoảng trời xanh ký ức.
MỘT VÀI HÌNH ẢNH BUỔI RA MẮT TÁC PHẨM