TIN TỨC

Thương mái đình quê – Bút ký Thanh Tuân

Người đăng : phunghieu
Ngày đăng: 2022-12-09 19:02:31
mail facebook google pos stwis
1839 lượt xem

Thanh Tuân

 Làng tôi đi qua mưa gió. Nghiêng nghiêng thời gian đổ rêu xuống mái đình. Nghiêng nghiêng tình yêu nhóm lên ngọn khói trầm thơm thơm mái đình. Nghiêng nghiêng nỗi nhớ của người con tha phương gởi về mái đình chốn cố quận.

Thương mái đình!

Chẳng phải là mái đình cong vút như mũi thuyền rồng. Chẳng là mái đình có cây đa to cổ kính ngàn năm tuổi phủ bóng ôm lấy mái ngói rong rêu. Cũng chẳng phải mái đình có con sân to nhìn ra phía trước có ao sen và dăm khóm trúc. Đình làng quê tôi khiêm tốn hơn, nếu không muốn nói là nhỏ. Nó tựa ngôi nhà nằm ở giữa làng. Trước đình có một khoảng sân gạch thẻ nho nhỏ. Đình nhìn ra có con đường ngang phía trước, và xa kia là cánh đồng rộng mênh mông trải dài từ xóm Rừng đến xóm Làng và ra tận xóm Sông. Nếu không có mái ngói âm dương và nếu không phải không khi nào đóng cửa thì chẳng ai biết đấy là đình làng.

Ba nói đình có từ đời ông cố, là nơi họp làng, nơi diệc xóm cuối năm và cúng làng đầu năm. Rồi qua chiến tranh, sân đình có lần bị pháo dội lủng mấy chỗ. Bà con đắp lại, mua gạch mới về xây vào. Mái ngói cũng bao lần hứng đạn bể lổ chỗ. Bà con lại lặng lội tìm mua được ngói âm dương về vá. Tấm cũ tấm mới thế nên nhìn mái đình chỗ còn đỏ hồng, chỗ đã xám ngắt màu thời gian.

Lũ trẻ chúng tôi có bao giờ để ý đến những đổi thay của đình, với chúng tôi đình là nơi tụ tập mỗi chiều, là nơi bày đủ trò mỗi khi thả trâu ngoài cánh đồng trước làng, và là nơi quấn riết mỗi khi cây thị ngã mùa phả hương thoang thoảng. Đấy là cây thị phía góc đình, một cây thị to cao với bóng ngã bao rợp một phần sân. Nhìn lớp da xù xì, đầy những vết thương của cây thị cũng đủ biết cây thị đã đi qua bao nhiêu mưa nắng của làng.

Tới mùa, thị trĩu quả. Quả thị không to nhưng khi chín ngả vàng sáng và thơm lựng. Vì thân quá to nên lũ trẻ chúng tôi chẳng đứa nào ôm xuể mà trèo hái. Thế nên mùa thị chín, quanh gốc đầy những sào ngắn, sào dài… Những trái thị ở cành phía sát gốc chẳng bao giờ thấy được màu vàng khi chín. Trái nào vừa chớm ươm là cứ y như cả cành ấy bị ném dép, ném cây, thọc sào đến rụng mới thôi. Mỗi chiều, hàng chục ánh mắt dạo quanh gốc thị, lò dò lượm thị rụng, ngửa cổ lên nhìn thèm thuồng những trái thị vàng rộm lúc lỉu trên ngọn cao. Thỉnh thoảng chúng tôi được chiêu đãi một bữa tiệc thị bởi chú Năm nhà gần đình hỉ xả. Chú leo tận ngọn rồi rung. Cơn mưa thị chín lộp độp. Tiếng hò hét, chí chóe, tiếng cười giòn tan trong xô đẩy, tranh nhau lượm thị. Đình làng vui rộn rã.

Ba thường bảo đình, chùa, miếu, mộ là những nơi linh thiêng, thế nên đến những nơi đó phải kiên dè. Nhưng kì thay chúng tôi lại thấy ngôi đình làng gần gũi đến lạ. Những chiều chơi trốn tìm, chúng tôi rúc trốn mọi ngõ ngách quanh đình. Có đứa trốn cả vào phía chân bàn để lư hương trong đình, rồi đứa đi tìm lại sục sạo khắp nơi chẳng sợ sệt kiên dè. Vậy mà chẳng đứa nào đêm về gặp ác mộng. Có chăng trong giấc mơ hồn nhiên ấy là tiếng cười trong veo như nắng mai ai đem trải ra phơi nơi sân đình.

Đi qua thời gian, con đường ngang phía trước đình nối đôi làng trên xóm dưới giờ đã đổ bê tông. Nhà cửa quanh đình đã khang trang hơn rất nhiều. Góc phải sân đình được trồng một trụ điện năng lượng mặt trời trong dự án Thắp sáng đường quê. Lũ trẻ chúng tôi thuở nào đã trôi dạt trăm ngõ. Đình vẫn ở đấy, đinh ninh chung thủy với làng. Mái ngói âm dương lổ chỗ màu vẫn trầm mặc, gió mưa phủ rêu thêm cổ kính. Cây thị vẫn đứng đó dù đã bao lần bao cơn bão qua làng cuốn phăng nhà cửa. Thị vẫn xòa bóng ra ôm giữ lấy ngôi đình, như giữ giúp chúng tôi cả một trời kí ức.

Một chiều gió tôi về lang thang trước sân đình. Hoàng hôn gieo nắng lợp lên mái ngói màu thương nhớ. Trong bâng khuâng tôi ước mình thành đứa trẻ chạy quanh gốc thị nhặt thị rơi. Tiếng cười giòn tan hòa vào chênh chao hương thị, lặm vào từng từng tấm ngói. Tôi ước mình được trẻ mãi như những câu đồng dao bày biện trên sân đình qua bao thời gian đổ gãy.

Thương mái đình quê!

T.T

Bài viết liên quan

Xem thêm
Vì yêu mến chữ yêu người yêu văn
Bút kí của LA GIANG (Nguyễn Minh Đức)
Xem thêm
Trước bóng tiền nhân – Ký của Nguyên Hùng
Bài đăng Tạp chí Sông Lam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Cây bàng vuông trên đất Hải Châu
Về quê, tôi nhận được tin nhắn của Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát Nguyên Chính uỷ Vùng 5 Hải quân “Trân trọng mời anh dự lễ trồng bàng vuông do Mặt trận Tổ quốc huyện đảo Trường Sa tặng“. Đúng giờ chúng tôi đến ngôi nhà nhỏ của Chuẩn Đô đốc nằm cạnh dòng kênh nhỏ bên bờ biển Thịnh Long nổi tiếng, thơ mộng. Đồng đội, bạn học và bà con nội ngoại của chủ nhà đã tề tựu đông đủ. Phần lớn là cựu chiến binh (CCB) lớn tuổi quân phục hải quân trắng tinh với đường viền màu xanh da trời thân thuộc.Gặp nhau là quý rồi. Một CCB cao niên mặc quân phục Hải quân nhắc lại lời của Người Anh Cả quân đội – Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm mọi người rưng rưng. Tôi thấy đôi mắt Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát đỏ hoe. Càng thấy việc làm của vị tướng Hải quân này có ý nghĩa.Chỗ quen biết từ lâu (anh trai Ngô Văn Phát học cấp 3 cùng liên khoá với chúng tôi), Ngô Văn Phát bộc bạch:• Có thể nói cả đời quân ngũ, tôi gắn bó với biển đảo. Năm 2024 thăm lại Trường Sa. Bà con và đồng đội tặng cây bàng vuông. Tôi mang về quê trồng để ghi nhớ những năm tháng gắn bó với Trường Sa, biển đảo. Khi làm báo QĐND, tôi có dịp làm việc với Ngô Văn Phát và đơn vị của anh- những chiến sĩ Hải quân như cây phong ba, bàng vuông giữa biển cả. Người con trai có dáng nhỏ thó, nhanh như sóc từ làng quê “ chân lấm tay bùn” trở thành vị tướng chỉ huy tài ba như đồng đội của anh khen tặng. Trở về đời thường, Ngô Văn Phát sống bình dị như bao chàng trai miền sông nước này. Luôn hướng về quê hương, góp sức xây dựng nông thôn mới, Ngô Văn Phát còn trực tiếp làm Chủ tịch Ban liên lạc cựu học sinh THPT B Hải Hậu tại TP.HCM và khu vực phía Nam. Dưới sự hướng đạo của vị tướng – cựu học sinh này, hội cựu học sinh THPT B Hải Hậu đã làm được nhiều việc cho quê hương, cho ngôi trường nơi có cây gạo đã đi vào truyền thuyết.“Cây gạo trường ta“ của nhạc sĩ An Hiếu (phổ thơ TTT) đã trở thành ca khúc truyền thống nơi mảnh đất “tầm tang“ giàu đẹp.Cây bàng vuông được Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát trồng cạnh dòng kênh nơi mảnh đất địa linh sinh nhật kiệt.Mảnh đất miền hạ sông Ninh, cách nay 500 năm tứ tổ khai sáng và cửu tộc lập nghiệp, trong đó có tổ cả của người viết bài này- Cụ Trần Vu – Dinh điền sứ thời hậu Trần. Mảnh đất ấy cách đây vài trăm năm quan triều Nguyễn – nhà thơ NGUYỄN CÔNG TRỨ đã đến đây dẫn dắt cư dân khai phá lập nên miền đất mới. Địa linh sinh nhân kiệt nơi này đã sản sinh ra nhiều “nhân vật nổi tiếng”. Tên tuổi của họ gắn với sự cống hiến cho đất nước như: các vị tướng: Trần Thanh Huyền (Chính uỷ Quân chủng Hải quân) Trần Văn Xuyên (Phó Tư lệnh Quân chủng Hải quân); Ngô Văn Phát (Chính uỷ vùng 5 Hải quân)… và những người “nổi tiếng“ khác: Trần Văn Nhung (nhà toán học đầu đàn- TTBGD); BS Trần Đông A (bàn tay vàng ngành phẫu thuật Việt Nam); Trần Minh Oanh, Nguyễn Văn Tuấn (Chủ tịch tỉnh); Phạm Tất Thắng (Chủ tịch – Bí thư huyện uỷ)… Lễ trồng cây bàng vuông Trường Sa ở quê hương Chuẩn Đô đốc chỉ mang tính biểu tượng. Thông điệp mà Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát gửi gắm; đó là sự tri ân với đất và người.Đất là nơi chôn nhau cắt rốn – quê cha đất tổ của anh. Người là bậc sinh thành, thầy cô giáo cũ, bà con cô bác đã góp phần nuôi dưỡng, giáo dục anh nên người – cho quân đội vị tướng nhân hậu và nghĩa tình. Và còn nữa, những đồng đội của anh; trong đó có cả những người không trở về sau ngày toàn thắng.Cây bàng vuông do quân dân Trường Sa tặng Chuẩn Đô đốc Ngô Văn Phát sẽ xanh tươi, đơm hoa kết trái, bồi thêm sức sống của vùng đất “ địa linh sinh nhân kiệt“ này. Đó là biểu tượng về chủ quyền biển đảo thiêng liêng của tất cả chúng ta- những cư dân sống trên dải đất hình chữ S thân yêu.Hải Hậu, cuối tháng 5-2025
Xem thêm
Văn chương và lòng yêu nước
Với bài viết “Cờ Tổ quốc trong trái tim tôi”, nhà thơ Trần Xuân Hóa (Đảng bộ phường Cát Lái) vừa được trao giải Khuyến khích tại cuộc thi viết cảm nhận “Quốc kỳ Tổ quốc Việt Nam”
Xem thêm
Anh Lộc – Tản văn Trần Thế Tuyển
Thật bất ngờ, cách đây hơn 5 năm, tôi ra HN dự lễ kết nạp hội viên Hội Nhà văn VN, anh Lộc đứng cạnh tôi cùng nhận quyết định. Quyết định do nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam ký. Điều làm tôi bất ngờ là anh Lộc - người đàn anh cùng xóm, lớn hơn tôi vài tuổi lại mang tên Nguyễn Hoàng Hà.
Xem thêm
Má tôi - Ký của Bích Ngân
Bài đăng báo Người Lao động Xuân Giáp Thìn 2024
Xem thêm
Trường Sa - Nơi biển gọi tên Tổ quốc
Ký của Nguyễn Văn Mạnh, Thời báo Văn học Nghệ thuật
Xem thêm
Ngô Thị Thu Thủy - Người phụ nữ FUJIWA truyền cảm hứng
Bài đăng Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam, số tháng 5 năm 2025
Xem thêm
Tôi kể chuyện về một người thầy quan trọng trong đời
Về cô giáo Nguyễn Thị Thúy, Hiệu phó trường Tiểu học Nam Cát – Nam Đàn - Nghệ An
Xem thêm
Thăm chiến trường xưa
Ghi chép của Đại tá, nhà văn Nguyễn Văn Hồng
Xem thêm
Cảm xúc tháng Tư
Ký của nhà thơ Trần Ngọc Phượng
Xem thêm
Vu vơ ngày cuối tháng Ba – tản văn của Võ Thị Như Mai
Cuộc đời tôi, dẫu có những ngày lặng lẽ bước qua những con đường cũ, vẫn là một khu vườn đầy ắp màu sắc - có cả xanh tươi của hy vọng, cả vàng úa của hoài niệm, nhưng quan trọng nhất, vẫn còn đó những chồi non kiên trì vươn lên sau mỗi lần đổi thay.
Xem thêm
Hélène – con gái ông Tây Việt Minh
Bài của nhà văn Nguyễn Thanh
Xem thêm
Cô bé và đóa hoa hồng – Tạp bút của Võ Đào Phương Trâm
Chiếc xe đạp lộc cộc băng qua con đường đông đúc, lách qua những làn xe liên tục của Sài Gòn, cái dáng mỏng manh, độ chừng mười hai tuổi, bé nhỏ liêu xiêu trên chiếc xe đạp cà tàng, nghe cót két, hình như chiếc xe bị hư gì đó nên thấy nó đạp một cách cực nhọc hơn bình thường.
Xem thêm
Thành phố của lòng nhân ái - Ký của Nguyên Hùng
Ký dự thi “Thành phố tôi yêu, thành phố nghĩa tình” của Tạp chí Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh
Xem thêm
Về Tiên Động nhớ Ngư Phong – Nguyễn Quang Bích
Ngư Phong là tên hiệu của thủ lĩnh miền Thao - Đà trong thời Cần Vương chống Pháp ở Bắc Kỳ. Ông tên thật là Nguyễn Quang Bích (1832 – 1890). Đương thời ông được nhân dân miền Tây Bắc xưng tụng là “phật sống” và hết lòng yêu quý, ngưỡng mộ.
Xem thêm