Một nhà văn có thể được biết đến qua các tác phẩm, nhưng cách họ hiện diện, đối thoại, tranh luận, hay phản ứng trước công chúng và ứng xử với đời sống văn chương mới là lớp "nền" quan trọng để công chúng và giới chuyên môn nhận diện họ toàn vẹn.

Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một dấu mốc lịch sử rất quan trọng trong tiến trình lịch sử của dân tộc Việt Nam. Chúng ta đang tiến hành các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc Khánh mùng 2 tháng 9 (1945-2025) trong tâm thế cả nước đang khẩn trương, phấn khởi, đoàn kết thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về tinh gọn bộ máy, thực hiện việc tổ chức, sắp xếp lại địa giới hành chính, thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, khẳng định bước trưởng thành lớn của đất nước mang tính lịch sử. Trên tinh thần đó, chúng ta thấy rõ Cách mạng tháng Tám năm 1945 - giá trị và bài học kinh nghiệm đối với xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong kỷ nguyên mới là dịp để đội ngũ nghiên cứu khoa học, lý luận phê bình, các nhà văn, nhà báo với chuyên môn và nhiệm vụ của mình, thực hiện các bài viết nhằm tổng kết, đánh giá, vận dụng sáng tạo, phát huy những bài học kinh nghiệm trong các mặt công tác.

Lúc đi học, thầy cô từng bảo nhan đề là tên của tác phẩm, còn có cách gọi khác là  đầu đề, là cái tít chung của một văn bản. Nhan đề (đầu đề) thường do người viết đặt ra - như người bố, người mẹ đặt tên cho đứa con của mình; nhưng cũng có khi do người khác (cán bộ biên tập) đặt hộ, hoặc đổi tên đi cho hay, cho phù hợp với chủ đề của tác phẩm.

Từ trạm đèn Biển Sơn nhìn quanh bốn phía chúng tôi thấy bán đảo Biện Sơn (phường Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa) hiện ra giống như một cánh tay khổng lồ vươn về phía biển, ôm gọn vào lòng một vụng nước xanh màu ngọc bích rất đẹp. Cũng trên ngọn đèn biển ấy, chúng tôi trông về phía cầu cảng đang chạy ra xa, phía ngoài vụng nước mênh mông xanh màu ngọc bích, thấy khu kinh tế Nghi Sơn nổi bật lên những khu phố hiện đại với các nhà máy nhiệt điện, nhà máy lọc dầu và nhà máy xi măng, từng nổi tiếng cả nước.

Lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta đã trải qua biết bao thăng trầm; trong đó, những cuộc cải cách, đổi mới, dù gập ghềnh nhưng đều thành công, tạo nên những bước ngoặt và dấu ấn không thể phai mờ. Bên cạnh thành công như một sự tất yếu, các cuộc đổi mới ấy không tránh khỏi những hệ lụy không mong muốn.

Kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập tờ Báo Thanh niên khai mở nền báo chí cách mạng Việt Nam, trăm năm đã trôi qua. Một thế kỷ rất dài với một đời người, nhưng một thế kỷ không dài với một ngành nghề và càng không dài với một lịch sử dân tộc. Sứ mệnh của nghề báo và trách nhiệm của nhà báo lại có thêm một cột mốc để suy tư.

Trong một thế kỷ qua, báo chí cách mạng Việt Nam đã trở thành một phần không thể thiếu của dòng chảy văn hóa Việt. Trong dòng chảy đó, biết bao ngòi bút nhà thơ, nhà văn đã góp phần giữ lửa cho trang báo, đồng thời mang lại sự lãng mạn, sâu sắc và đắm đượm tình người cho nghề báo. Dù là văn thơ hay báo, ngòi bút chân chính đều đặt trên nền tảng của lòng trắc ẩn và khát vọng về sự thật.

Để xứng đáng với truyền thống vẻ vang, đội ngũ người làm báo hôm nay cần giữ vững bản lĩnh chính trị, tinh thông nghiệp vụ, không ngừng học hỏi công nghệ truyền thông mới – và quan trọng hơn cả: giữ cái tâm trong sáng và trách nhiệm với dân tộc.

Kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam không chỉ là dịp để nhìn lại quá khứ hào hùng, mà còn để tiếp tục hun đúc tinh thần đổi mới, sáng tạo vì một Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Từ những chiến công của cha anh, từ những nỗ lực vượt qua khó khăn của cả dân tộc, chúng ta có thêm niềm tin vào tương lai.

TP. Hồ Chí Minh là thành phố không ngủ – và văn học nghệ thuật cũng không nên “ngủ quên” trong những vầng hào quang quá khứ. Người nghệ sĩ hôm nay cần vừa là người sáng tạo, vừa là người kiến tạo không gian văn hóa mới. Chúng ta viết không chỉ để lưu lại ký ức – mà còn để gieo những mầm tư tưởng, cảm xúc cho một thế hệ sau.